(Thư viện Văn Lang – 16/5/2023) Với những bạn yêu thích văn học Nga,Vladimir Nabokov là cái tên quen thuộc và ấn tượng.Thư viện Văn Lang muốn chia sẻ với các bạn một điều thú vị về Vladimir Nabokov: đa phần các tác phẩm thành công nhất của ông đều được sáng tác bằng tiếng Anh - ngôn ngữ thứ hai, không phải ngôn ngữ mẹ đẻ của ông.
Nhà văn Nga Vladimir Nabokov (1899 – 1977) sở hữu sự nghiệp văn chương đồ sộ. Ông sáng tác đa dạng: tiểu thuyết, thơ, truyện ngắn, hồi ký. Vladimir Nabokov sáng tác bằng tiếng Nga lúc còn đang ở quê hương và ngay cả khi lưu vong tại Mỹ, Đức. Lúc này, văn chương của ông được đón nhận trong cộng đồng nhỏ những người Nga lưu vong. Chỉ đến khi bắt đầu sáng tác bằng tiếng Anh, tên tuổi của ông mới thực sự khởi sắc. Những tác phẩm được sáng tác bằng tiếng Anh nổi tiếng của ông, có thể kể đến như: Lolita (1955), Pnin (1957), Pale Fire (1962), Ada, or Ardor: A Family Chronicle (1969), … .
Sự thành công của Nabokov đến từ việc sử dụng ngôn ngữ một cách trau chuốt và tinh tế. Ông tạo ra những câu chữ phức tạp, sáng tạo, và điều đẹp đẽ. Sự am hiểu sâu sắc về tiếng Anh cho phép ông thể hiện sự giàu có và đa dạng của ngôn ngữ qua việc sử dụng từ đa nghĩa, tạo ra những tầng ý phức tạp. Vì vậy, giới nghiên cứu văn học gọi ông là "nhà văn nhân sư" vì mỗi tác phẩm của ông đều là một mê cung những câu đố bí hiểm.
“My Carmen," I said (I used to call her that sometimes) "we shall leave this raw sore town as soon as you get out of bed." "... Because, really," I continued, "there is no point in staying here." "There is no point in staying anywhere," said Lolita.”
Với Humbert, “there is no point" ý rằng ở lại nơi cằn cỗi này cũng chẳng để làm gì nữa. Còn Lolita, khi thốt lên "There is no point in staying anywhere," câu này vừa có nghĩa đen rằng ở nơi nào thì cũng vậy cả, chẳng có nghĩa lý gì. Người đọc còn có thể hiểu “point” là “một điểm, một chỗ", dù ở đâu thì cô cũng chẳng còn chốn dung thân nữa rồi.
Có thể thấy, sự thông thạo nhiều ngôn ngữ của Vladimir Nabokov đã đóng góp làm phong phú thêm cách diễn đạt của ông. Bên cạnh tiếng Anh, ông cũng thông thạo tiếng Pháp và không để tiếng Nga của mình bị mai một. Nhiều lần trong tác phẩm của mình, chỉ trong một đoạn văn ngắn, ông sử dụng linh hoạt cả ba ngôn ngữ khác nhau.
"He broke my heart. You merely broke my life," he went on, while I was still choking with emotion, "but I love you, I love you, je t'adore, molaien, mir, my world!" - Vladimir Nabokov, Lolita
Trong đoạn trên, chúng ta thấy sự kết hợp của tiếng Anh ("he broke my heart," "I love you") với tiếng Pháp ("je t'adore") và tiếng Nga ("molaien," "mir") để tạo nên một loại ngôn ngữ văn chương phong phú. Đọc đoạn văn, ta có thể cảm nhận được phần nào tình yêu và sự cuốn hút đến mức ám ảnh của Humbert đối với Lolita.
Các tác phẩm của Vladimir Nabokov đã được dịch sang Tiếng Việt đang được phục vụ tại Thư viện Văn Lang
Đây chỉ là một trong số rất nhiều ví dụ về cách Nabokov sử dụng thông thạo những ngôn ngữ khác nhau để tạo nên sự diễn đạt đa dạng trong văn chương của mình. Đối với sinh viên ngành Ngôn ngữ Anh và ngành Văn học, phân tích tác phẩm của Vladimir Nabokov là những case study thú vị về văn bản
Thư viện Văn Lang đang lưu trữ và phục vụ một số tác phẩm của Vladimir Nabokov bản tiếng Anh và bản dịch tiếng Việt, mời bạn đón đọc.
Nhân Duyên.